ĐẠI LÝ NGÂN HÀNG - Qua nghiên cứu kinh nghiệm triển khai mô hình đại lý ngân hàng tại một số quốc gia điển hình là Colombia, Brazil, Malaysia, Kenya, Ấn Độ có thể rút ra một số bài học sau:
Bài liên quan
>>> Khuyến nghị chính sách cho Việt Nam về xây dựng hệ thống Đại lý ngân hàng
>>> Quy định về đại lý ngân hàng trong Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030
>>> Đại lý ngân hàng tại Kenya, Châu Phi
3.1. Phạm vi áp dụng
- Hoạt động đại lý ngân hàng thường được thực hiện tại những khu vực chưa (ít) có điểm giao dịch dịch vụ tài chính giúp nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính chính thức cho người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Hình thức cung cấp dịch vụ này thay thế cho các kênh cung cấp truyền thống tốn kém chi phí hơn nhiều như chi nhánh/phòng giao dịch hay ATM. Thậm chí kênh đại lý ngân hàng được sử dụng như một kênh giải quyết hiệu quả đối với vấn đề nhận tiền - ứng tiền mặt thay cho khách hàng ở những nơi không có sự hiện diện của ngân hàng, đặc biệt phục vụ cho những đối tượng ở vùng sâu, vùng xa, người nghèo.
- Nhìn chung quan điểm của các cơ quan quản lý coi mô hình đại lý ngân hàng có rủi ro thấp do hoạt động đại lý ngân hàng cung cấp những dịch vụ hạn chế, chủ yếu là những dịch vụ cơ bản, như rút tiền, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn tiện ích, với giá trị giao dịch và khối lượng giao dịch thấp. 9
- Những Chính phủ có cam kết mạnh mẽ về thúc đẩy tài chính toàn diện trên thế giới đều thừa nhận vai trò và triển khai mô hình hoạt động đại lý ngân hàng là một giải pháp quan trọng để thúc đẩy tài chính toàn diện ở quốc gia mình.
3.2. Những yêu cầu chung đối với mô hình đại lý ngân hàng
- Trước hết, cần thiết phải xây dựng một khuôn khổ pháp lý phù hợp cho mô hình đại lý ngân hàng hoạt động. Thông thường khuôn khổ pháp lý này do Ngân hàng trung ương (NHTW) ban hành. Khuôn khổ pháp lý cần quy định rõ ai được làm đại lý và những điều kiện phải đáp ứng là gì, bao gồm cả những yêu cầu về cơ sở hạ tầng kỹ thuật. Quy định rõ đại lý được cung cấp những dịch vụ nào và những dịch vụ nào không được làm.
- NHTW cần nghiên cứu rõ tiềm năng và rủi ro mà mô hình đại lý ngân hàng mang lại, bản thân các NHTM phát triển mô hình đại lý sẽ phải áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro phù hợp. Đồng thời các quy định khác có liên quan đến hoạt động của mô hình đại lý ngân hàng cũng phải sửa đổi phù hợp, đặc biệt là những quy định về phòng chống rửa tiền/tài trợ khủng bố, những quy định về tiền điện tử, quy trình nhận biết khách hàng…
- Ứng dụng công nghệ có ý nghĩa quyết định đối với mô hình đại lý ngân hàng. Đại lý thường hoạt động ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa nhưng nhờ có ứng dụng công nghệ thông tin viễn thông, điện thoại di động mà những thiết bị đầu cuối như POS có thể kết nối trực tuyến với ngân hàng chủ quản và thực hiện các giao dịch thời gian thực. Điều này đảm bảo cho sự vận hành suôn sẻ của mô hình cũng như phục vụ tốt cho công tác quản lý và giám sát.
=> Mô hình đại lý ngân hàng tại Malaysia - Kinh nghiệm cho Việt Nam
=> Mô hình đại lý ngân hàng tại Việt Nam năm 2021
=> Kinh nghiệm quốc tế từ Brazil cho Việt Nam về xây dựng Đại lý ngân hàng
3.3. Quản lý và giám sát đại lý ngân hàng của tổ chức chủ quản
- Tổ chức chủ quản (ngân hàng) chịu trách nhiệm hoàn toàn về mặt pháp lý đối với các hoạt động của đại lý ngân hàng và trực tiếp chịu trách nhiệm trước khách hàng. Hợp đồng đại lý ngân hàng phải nói rõ trách nhiệm và nghĩa vụ của tổ chức chủ quản đối với khách hàng và cụ thể nhiệm vụ của cả bên chủ quản và bên đại lý.
- Tổ chức chủ quản phải chịu trách nhiệm đối với việc quản lý có hiệu quả những rủi ro phát sinh trong hoạt động đại lý cho ngân hàng, bao gồm rủi ro tài chính, rủi ro pháp lý, rủi ro danh tiếng, rủi ro hoạt động, rủi ro liên quan đến công nghệ, rủi ro liên quan đến tuân thủ, rủi ro liên quan đến rửa tiền và tài trợ khủng bố để đảm bảo hoạt động đại lý cho ngân hàng được thực hiện một cách an toàn, tin cậy và hiệu quả. Theo đó, tổ chức chủ quản phải thiết lập một môi trường kiểm soát hoạt động của đại lý với các quy trình quản trị phù hợp, thiết 10 lập các bộ phận chịu trách nhiệm quản trị hoạt động, quản trị rủi ro, kiểm toán nội bộ với vai trò rõ ràng để bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình vận hành.
- Tổ chức chủ quản phải kiểm soát các hoạt động của đại lý thông qua thiết lập mức giới hạn giao dịch và thiết lập cơ chế để chặn các giao dịch của đại lý từ xa khi cần thiết. Tổ chức chủ quản phải thiết lập hạn mức rút tiền trong ngày phù hợp cho khách hàng để nhiều khách hàng cùng được hưởng dịch vụ và giảm thiểu các rủi ro lây lan. Các hạn mức này có thể được thiết lập dựa trên đánh giá về trạng thái thanh khoản của từng đại lý.
- Công tác đào tạo đóng vai trò quan trọng. Sau khi lựa chọn được những đại lý đủ tiêu chuẩn, tổ chức chủ quản cần tiến hành ký kết hợp đồng và đào tạo cho đại lý về các nội dung: sản phẩm, dịch vụ của tổ chức chủ quản; bảo vệ thông tin khách hàng, cơ chế phòng chống gian lận, vận hành và bảo dưỡng thiết bị, giải quyết khiếu nại. Tuyên truyền, đào tạo khách hàng về hoạt động đại lý, tập trung vào quyền lợi và những điều khách hàng cần lưu ý khi giao dịch với đại lý.
0 Nhận xét